Zo zet je een effectief wellnessprogramma op voor zorgmedewerkers
Het welzijn van zorgmedewerkers is onlosmakelijk verbonden met werkplezier, inzetbaarheid en kwaliteit van zorg. Toch komt het er in de hectiek van de dag vaak onvoldoende van om structureel aandacht te geven aan mentale en fysieke balans. Terwijl juist in de zorg – waar hoge werkdruk, onregelmatigheid en emotionele belasting aan de orde van de dag zijn – een goed wellnessprogramma een wereld van verschil kan maken.
Merel Gelissen, junior HRM-professional bij Reijn deelt in dit artikel praktische stappen om zelf aan de slag te gaan met welzijn op de werkvloer.
Stap 1: Breng in kaart wat zorgmedewerkers nodig hebben
Een succesvol welzijnsprogramma begint bij luisteren. Waar lopen medewerkers tegenaan? Wat veroorzaakt stress of uitval? Denk aan thema’s als werk-privébalans, slaaptekort door nachtdiensten, emotionele belasting of lichamelijke klachten door fysieke zorg. Organiseer laagdrempelige feedbackmomenten, digitale peilingen of kleine focusgroepen om inzichten op te halen.
Een GGZ-instelling in Zuid-Nederland ontdekte via een korte welzijnsscan dat medewerkers vooral behoefte hadden aan begeleiding bij mentale veerkracht. Het programma werd daarop aangepast met workshops rondom stressregulatie en slaapherstel.
Stap 2: Stel duidelijke doelen
Wil je verzuim terugdringen? De werkdruk verlagen? Of vooral het teamgevoel versterken? Door heldere doelen te stellen, kun je gerichter interventies kiezen en evalueren wat werkt.
Tip: Formuleer doelen SMART. Bijvoorbeeld: "Binnen 12 maanden 20% minder meldingen van werkgerelateerde spanningsklachten."
Stap 3: Bied een gevarieerd en zorggericht programma
Wellness is meer dan een fruitmand en een yogales. Zodra je de behoeften hebt geanalyseerd en doelen hebt vastgesteld, is het tijd om concrete activiteiten te kiezen. Zorg voor een gebalanceerd aanbod dat verschillende aspecten van welzijn dekt, zoals mentale gezondheid, fysieke gezondheid en sociale verbinding. Zorg voor een aanbod dat aansluit bij de realiteit van de zorg: fysieke belasting, emotionele druk en onregelmatigheid.
- Trainingen over mentale veerkracht
- Pauze-workshops zoals stoelmassage of ademhalingsoefeningen
- Coaching of intervisie voor verpleegkundigen of begeleiders
- Fysieke activiteiten op locatie of in de buitenlucht
Een ouderenzorgorganisatie in de regio Arnhem organiseert sinds kort maandelijkse reflectiemomenten na zware diensten, gecombineerd met ontspanningsoefeningen. Resultaat: meer rust én verbinding in het team.
Stap 4: Creëer een cultuur waarin welzijn ertoe doet
Een wellnessprogramma valt of staat met de cultuur waarin het wordt aangeboden. Zorg dat leidinggevenden welzijn zichtbaar ondersteunen en het gesprek aangaan. Dit kan via trainingen in signalering van stress, het actief meedoen aan welzijnsinitiatieven of simpelweg het goede voorbeeld geven: op tijd pauze nemen, werkdruk bespreekbaar maken, ruimte geven voor herstel.
Tip:
Zet welzijn als vast onderwerp op de agenda van elk teamoverleg. Daardoor wordt het geen 'extraatje', maar een vast onderdeel van het werk.
Stap 5: Zorg voor laagdrempeligheid en flexibiliteit
In de zorg is één ding zeker: geen dag is hetzelfde. Zorg er dus voor dat het welzijnsaanbod past bij wisselende roosters, dag- en nachtdiensten, en de beschikbaarheid van medewerkers. Zet in op een mix van online én fysieke activiteiten, korte interventies én langere trajecten.
Praktijkvoorbeeld: Een VVT-organisatie in Limburg biedt haar medewerkers via een app toegang tot een bibliotheek met korte ontspanningsoefeningen en podcasts over werkgeluk. Alles is on demand beschikbaar, zodat ook nachtdienstmedewerkers kunnen meedoen.
Stap 6: Monitor en evalueer
Een goed welzijnsprogramma groeit mee met de organisatie. Verzamel regelmatig feedback via korte polls of evaluatiegesprekken en houd verzuimcijfers en medewerkerstevredenheid bij.
Tip: Gebruik enquêtes of korte feedbacksessies na wellnessactiviteiten om snel te leren wat wel en niet werkt. Bespreek deze in bijvoorbeeld een multidiscipinair teamoverleg zodat je snel kunt bijsturen en het wellnessprogramma blijft aansluiten bij wat het team nodig heeft.
Zorg voor structurele aandacht voor werkgeluk
Een wellnessprogramma in de zorg hoeft niet groots of kostbaar te zijn. Het gaat erom dat je aandacht hebt voor wat medewerkers echt nodig hebben, en dat je welzijn benadert als strategisch thema in plaats van losse interventie.
Door te luisteren, te variëren in aanbod en welzijn te verankeren in beleid én gedrag, werk je toe naar een cultuur waarin medewerkers zich gezien voelen – en de ruimte ervaren om goed voor zichzelf én voor anderen te zorgen.
Dit artikel is geschreven door Merel Gelissen, junior HRM-professional bij Reijn. Meer weten over duurzame inzetbaarheid, leiderschap en jong talent in de zorg? Neem contact met ons op of bezoek www.reijnhrm.nl.
